Uważane są za jedne z najnowocześniejszych urządzeń przeznaczonych do diagnostyki obrazowej. Umożliwiają niezwykle precyzyjne, dokładne i nieinwazyjne zbadanie całego ciała pacjenta. Wiąże się to z możliwością tworzenia projekcji obiektu, które są wykonywane w różnych kierunkach w celu utworzenia przekrojowych (2D) i przestrzennych (3D) obrazów. Tomografia komputerowa jest szeroko wykorzystywana w technice i medycynie, dlatego urządzenia tego typu są uważane za powszechne wyposażenie pracowni diagnostycznych w szpitalach.

Tomografia komputerowa ma niezwykle istotne znaczenie w medycynie. Umożliwia zdiagnozowanie wielu chorób. A niektóre urządzenia pozwalają na odwzorowanie zmian z dokładnością do nawet 1 mm. Najczęściej jednak są stosowane w:

– wykrywaniu ewentualnych nieprawidłowości – zmian nowotworowych (przerzutów) oraz wad rozwojowych u dzieci,

– określeniu dokładnej orientacji, budowy i położenia guzów lub narządów, które mają być poddane operacji,

– biopsji lub nakłuciu i drenaży różnego rodzaju ropni,

– ocenie rozległości urazów wewnętrznych po wypadku.

W przypadku cięższych obrażeń istnieje możliwość przeprowadzenia tzw. trauma scan, czyli badania polegającego na jednoczesnej tomografii kręgosłupa, klatki piersiowej, brzucha, miednicy i głowy. Pozwala to na szybkie wdrożenie odpowiedniego leczenia.

Decydując się na konkretny tomograf komputerowy, zalecamy skupienie głównej uwagi na parametrach technicznych jakimi są: rzędowość sprzętu, budowa gantry, układ i konstrukcja lamp detektorów, liczba warstw i czas akwizycji. Bardzo ważna w szczególności dla pacjenta jest dawka emitowanego promieniowania oraz dla zapewnienia komfortu – poziom hałasu wewnątrz gantry oraz czas badania. Warto również poświęcić uwagę konstrukcji oraz układowi lamp detektorów. Podczas dokonywania wyboru konkretnego modelu należy skupić się na funkcjonalności, żywotności tomografu oraz oszczędności w eksploatacji.

Biorąc pod uwagę rady naszych ekspertów w przypadku opłacalności inwestycji oraz jakości wykonywanych badań niezwykle ważne są: szybkość obrazowania, wydajność aparatu oraz czas akwizycji (tzn. czas uzyskania jednej warstwy obrazu). Dokładnie te parametry przekładają się na liczbę możliwych badań do uzyskania w ciągu jednego dnia. Ponadto na jakość i szybkość wpływa czas skanu tzn. szybkość pracy tomografu określana jako czas trwania jednego obrotu, zależnego od liczby warstw oraz konstrukcji urządzenia. W zależności od konkretnej klasy tomografu różnice wahają się od 0,3 do 2 sekund na jeden 360-stopniowy obrót, im krótszy czas pełnego obrotu gantry, tym lepiej.

Kolejnym ważnym czynnikiem jest moc generatorów aparatu oraz zakres prądowy lamp. Na dokładność badania mają wpływ również liczba i grubość warstw akwizycji, dlatego warto podkreślić, że im cieńsze warstwy są generowane podczas badań, tym większa jest dawka emitowanego promieniowania. Dlatego zaleca się wykonywanie skanów, starając się zachować kompromis pomiędzy tymi dwiema wartościami – chodzi o osiągnięcie dobrej jakości zdjęć przy możliwie najmniejszej dawce promieniowania.

Dla placówek intensywnie korzystających z tego typu urządzeń ważne powinny być takie parametry jak: pojemność cieplna, moc, czy wydajność systemów chłodzenia lamp RTG. Im większa pojemność cieplna, im mocniejsza lampa i im system chłodzenia wydajniejszy, tym efektywniej i sprawniej sprzęt powinien działać. Wiąże się to również z żywotnością całego urządzenia, co zdecydowanie pozwala na obniżenie kosztów eksploatacji oraz częstości wymiany lamp.

W ostatnich latach jednak najważniejszym z aspektów jest system zapewniający obniżone dawki promieniowania emitowanego przez urządzenie. Zastosowanie tego typu rozwiązań zapewnia bezpośredni komfort i bezpieczeństwo pacjenta.

Cena tomografów komputerowych jest uzależniona od kilku aspektów. Przede wszystkim pełnego wyposażenia aparatu, dedykowanego oprogramowania, liczby konsol, czy dodatkowych modułów specjalistycznych. Obecnie ceny na rynku wahają się w przedziale 1-3 mln złotych. Jednak należy pamiętać, że nie jest to koszt ostateczny. Do ceny tomografu należy doliczyć również: systemy informatyczne, koszty urządzeń do archiwizacji badań, specjalistyczne meble, strzykawki oraz montaż klimatyzacji. Organizacja pomieszczenia przeznaczone do wykonywania badania to kolejny dodatkowy koszt, który pochłania wzmocnienie stropu, adaptację pomieszczenia, projekt oraz montaż osłon radiologicznych. Ponadto serwis oraz przegląd urządzenia to kolejne ważne aspekty, które warto brać pod uwagę w tego typu inwestycjach.